Blaasontsteking (met of zonder gruis) bij katten, is zonder twijfel één van de meest voorkomende kwalen die wij in onze dierenklinieken zien. In dit artikel leest u alles wat u moet weten van blaasontsteking bij de kat;

• Wat is een blaasontsteking?
• Wat zijn de verschijnselen van een blaasonsteking?
• Spoedgeval: verstopte plasbuis bij een kater!
• Oorzaken van blaasontsteking
• Diagnostiek van blaasontsteking
• Behandeling van blaasontsteking zonder gruis
• Behandeling van blaasontsteking mét gruis
• Thuis urine opvangen
• Preventie van blaasontsteking en blaasgruis

---

  Wat is een blaasontsteking?

Hoewel de term blaasontsteking bij de meeste mensen doet vermoeden dat het om een bacteriële infectie gaat, is dit zeker bij katten zelden het geval. Bij katten jonger dan 10 jaar speelt maar in 5% van de gevallen een bacteriële infectie een rol. Bij de kat spreken we van “blaasontsteking” wanneer uw kat last heeft van de onderstaande verschijnselen.

Belangrijk in de diagnostiek en zeer bepalend voor de behandeling is het onderscheid tussen een blaasontsteking met of zonder blaasgruis!

Wat zijn de verschijnselen van blaasontsteking?

• Vaak naar de bak om te plassen
• Klagelijk miauwen bij het plassen
• Kleine beetjes plassen
• Persen op de urine
• Likken van de penis
• Buiten de bak plassen
• Bloed bij de urine

Zowel katers als poezen kunnen een blaasontsteking krijgen. Overigens hoeven niet alle bovenstaande symptomen aanwezig te zijn.

Spoedgeval: verstopte plasbuis bij de kater!

Als uw kater NIET meer kan plassen is dit een spoedgeval. De blaas vult zich steeds verder, terwijl de urine geen kant op kan. Hiervan ondervinden de nieren schade en de blaas kan scheuren. Uw kat wordt sloom, wil niet eten en kan gaan braken. Hij loopt raar en heeft veel buikpijn. Hij zit op de bak, zit te persen, maar er komt geen druppel urine.

Uw kat kan overlijden als gevolg van hoge nierwaarden en hartritmestoornissen door een hoog kalium. De verstopping in de plasbuis (propje blaasgruis, bloed en/of slijm) moet zo snel mogelijk opgeheven worden. Omdat een kater een veel smallere plasbuis heeft dan een poes, komt dit probleem vooral voor bij katers. Als de plasbuis van uw kat verstopt is, hecht de dierenarts meestal een katheter in en moet de kat aan het infuus in onze opname verblijven. Hierbij controleren we eventueel ook de nierwaarden en het kalium in het bloed.

Oorzaken van blaasontsteking

Er zijn veel factoren die een rol spelen bij het ontstaan van blaasontsteking;

• Overgewicht en te weinig lichaamsbeweging spelen een belangrijke rol.
• Blaasgruis in de urine (typen struviet en calciumoxalaat komen het meeste voor) is ook een van de factoren.
• Weinig drinken, waardoor de urine geconcentreerder wordt, zorgt ervoor dat blaasgruis eerder zal ontstaan.
• Verkeerde voeding met veel magnesium veroorzaakt vaker blaasgruis.
• Een te hoge zuurgraad van de urine ontstaat eerder als uw kat onbeperkt eten krijgt i.p.v. in maaltijden. Het blaasgruis struviet ontstaat bij een hoge zuurgraad van de urine.
• Stress is ook een belangrijke factor.
• Minder vaak voorkomende oorzaken zijn blaassteen, poliepen, aangeboren afwijkingen van de blaas en blaastumoren.
  

Welke diagnostiek gebruiken we bij blaasontsteking?

Onderzoek van de urine
De diagnose blaasontsteking wordt door middel van urineonderzoek vastgesteld. We bepalen het dichtheid van de urine, we doen onderzoek met een strip en bekijken de urine onder de microscoop in verband met kristallen van blaasgruis. Soms sturen we de urine op naar het laboratorium voor een bacteriekweek. De dierenarts kan urine afnemen door middel van blaaskatheterisatie of aanprikken van de blaas. Hoe u zelf urine kunt opvangen, staat verderop in deze tekst.

Typische beeld van blaasgruis bij microscopisch urine onderzoe. De langwerpige "envelopjes" zijn de struvietkristallen

Röntgenfoto of echo
Als we uw kat verdenken van een blaassteen, een poliep, of een tumor kunnen we een röntgenfoto van de blaas maken of een echo (laten) maken. Meestal adviseren we dit wanneer de klachten na een behandeling snel terugkomen of nooit zijn verdwenen.

Hoe behandelen we een blaasontsteking zonder gruis?

Afhankelijk van de vermoedelijke oorzaak kan uw dierenarts tot de volgende behandelingen besluiten;

• Pijnstillers voor die ook ontstekingsremmend werken.
• Voeding zoals Hill's Feline C/D. Van C/D bestaan varianten zoals "reduced stress" en "low calorie" voor wanneer stress of overgewicht mogelijk een rol speelt.
  
• Blaasontspanners (dridase, spasmoglucinol) omdat de blaaswand vaak verdikt en geïrriteerd is en voor een verhoogde persdrang zorgt.
• Veel drinken is belangrijk om de urine productie te bevorderen. De dierenarts zal eventueel zelfs uw kat infuus (onder de huid of in de bloedbaan) geven om dezelfde reden. U kunt het drinken bevorderen door speciale drinkfonteinen voor katten. Ook blikvoer bevat veel meer water dan droogvoer; u kunt ook brokjes nat maken.
  
• Antibiotica wordt gebruikt indien het toch een bacteriele infectie betreft.
  
• Overige maatregelen: als u kat te dik is, is het belangrijk dat hij/zij afvalt. Verschoon de kattenbak elke dag en/of zet een extra kattenbak neer. Verminder de stress waar mogelijk. Soms schrijft de dierenarts feliway of diazepam voor indien uw kat veel stress ondervindt.
  

Hoe behandelen we een blaasontsteking met blaasgruis?

Behalve alle bovenstaande maatregelen dient het blaasgruis opgelost te worden. Dat doen we door een speciaal voer te geven;

Speciale voeding:
Een blaasgruisoplossend dieet als Hill's S/D lost blaasgruis (struviet) op en heeft een lager magnesiumgehalte zodat er ook geen nieuw blaasgruis meer gevormd wordt. Deze voeding zorgt er ook voor dat de urine de juiste zuurtegraad krijgt. Dit dieetvoer is zeer hoogwaardig. Het bevat veel energie in een kleine hoeveelheid: Dit betekent dat u veel minder brokken hoeft te voeren, omdat uw kat anders snel te dik wordt! En dat werkt weer averechts.

Controle na 3-4 weken
Na 4 weken (of eerder indien afgesproken) komt u urine brengen ter controle of het dieet (én het meer drinken) zijn werk heeft gedaan. Is de urine minder geconcentreerd, de zuurgraad goed en zijn er geen kristallen meer aanwezig, dan mag uw kat overstappen op een blaasgruis preventief dieet zoals Hill’s C/D.

Controle na 3 maanden
Na 3 maanden (of eerder indien afgesproken) komt u nogmaals urine brengen. Dan beslissen we of uw kat weer normale voeding mag hebben. In een aantal gevallen kunnen wij adviseren vaker urine te laten controleren. In hardnekkige gevallen en als het probleem vaak terugkomt, dan dient uw kat zijn hele verdere leven een blaasgruis preventief dieet te eten. Bij katers is het in verband met de risico's op verstopping en de gevolgen daarvan aan te raden de voeding levenslang te geven.

 

10 Tips om stress bij katten te voorkomen

Thuis urine opvangen

U kunt thuis urine opvangen m.b.v. speciale plastic korreltjes (Katkor®), of een in stukjes geknipte plastic vuilniszak, die in plaats van het kattengrit in de schone kattenbak worden gedaan. Met behulp van een pipetje of een spuitje kunt u de urine opzuigen. Van belang is dat u de punt van de pipet goed op de bodem van de kattenbak zet als u de urine gaat opzuigen! Kristallen zijn zwaarder dan de urine en zakken dus naar de bodem. We hebben liefst zo vers mogelijke urine. U mag de urine maximaal 2 uur in de koelkast bewaren als u die niet gelijk kunt langsbrengen.

Een nieuwe en zéér gemakkelijke manier om urine op te vangen bij de kat is met Kit4cat, een hydrofoob kattenbakzand waarbij de urine als bolletjes urine in het zand blijven liggen.

Preventie van blaasontsteking en blaasgruis

Blaasontsteking kan natuurlijk altijd een keer optreden. U kunt echter de kans op blaasontsteking en het ontwikkelen van blaasgruis sterk reduceren met de volgende maatregelen:

• Laat uw kat niet te dik worden, katten met blaasgruis hebben heel erg vaak overgewicht. Overleg evt. met uw dierenarts of Hill's C/D Reduced Calorie een goede optie is.
• Geef uw kat maaltijden in plaats van onbeperkt eten.
• Laat uw kat meer drinken door het aanbieden van erg vers water en het bevorderen van het natuurlijke drinkgedrag. U kunt dat doen met een drinkfontein met een filter.
• Voor gestresste katten met aanleg tot blaasgruis en/of blaasproblemen kan Hills C/D Reduced Stress een uitkomst bieden. Overleg hiervoor met uw dierenarts.